به گزارش روابط عمومی اداره کل تبلیغات اسلامی هرمزگان، حجت‌الاسلام اسحاق فاضلی‌پور، رئیس اداره تبلیغات اسلامی بندرعباس در یادداشتی نوشت: خانواده، هسته نخستین جامعه و از عوامل اصلى انتقال فرهنگ، اندیشه، اخلاق و سنتها و عواطف به نسلى پس از نسل دیگر است. در میان اعضاى خانواده بیشترین سهم تأثیرگذارى بر فرزند از آن مادران است؛ به ویژه در خانوادههایى که شیوهاى زیست طبیعى، و مطابق با الگوها و سنت اسلامى دارند؛ که براساس آن شیر مادر بهترین غذاى کودک و آغوش مادر بهترین جایگاه براى تربیت و پرورش کودکان شناخته مى شود. بر اساس همین نگرش، بارزترین و والاترین نقشى که در کلام وحیانى قرآن، براى زنان ترسیم و مورد ستایش قرار گرفته شده نقش مادرى و عهدهدارى تربیت فرزندان از سوى آنان است.
نقش هاى طبیعى سه‌گانه زنان
زنان به حکم طبیعت و دستگاه آفرینش در سه نقش طبیعى ابراز وجود مىکنند: نقش دخترى، نقش همسرى و نقش مادرى. از میان این هر سه نقش آن چه جایگاه و منزلت ویژه و شایسته تعظیم و تکریم به زن مىدهد، منزلت و جایگاه مادرى است.
نقش زن در جایگاه همسرى
زن در جایگاه همسرى از منظر قرآن، نقشهاى بیشتر و مهمترى را در دو ساحت خانواده و جامعه عهدهدار است :
الف – ساحت خانواده
یک: کاملکننده و تمامیت بخش وجود و هستى مردسه : عامل آرامش همسر، برآورنده نیازهاى روحى و روانى او
«و من آیاته أن خلق لکم من انفسکم أزواجا لتسکنوا إلیها و جعل بینکم مودة و رحمة…» (روم / 21چهار: پوشاننده عیبها و برآورنده نیازها و کاستىهاى شوهران
در نگره قرآنى مردان و زنان کارکرد لباس و پوشش نسبت به یکدیگر را دارند : «هنّ لباس لکم و انتم لباس لهنّ…» (بقره / 187) «همسرانتان – زنان – لباس شما هستند و شما لباس آنها…کارکردهاى زنان در نقش مادرى
الف – رشد کودک در آغوش مادر
قرآن نهاد خانواده را کانونى براى تربیت (پرورش استعدادهاى درونى)1 و رشد توانایىهاى بالقوه فرزندان مىشناسد و براى سامانیابى ثمربخش وظیفه کودکپرورى، نقش و کارکرد هر یک از پدر و مادر را تعیین مىکند: «والوالدات یرضعن اولادهنّ حولین کاملین لمن اراد أن یتمّ الرضاعة و على المولود له رزقهنّ و کسوتهنّ بالمعروف… لا تضارّ والدةٌ بولدها و لا مولود له بولده…» (بقره / 233) «مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر مىدهند، (این) براى کسى است که بخواهد دوران شیرخوارگى را تکمیل کندب – مادران نمونه، چهرههاى الگو
1- همسر عمران مادر مریم مریم زن نمونه و بانویى است که در قرآن کریم ستایش افزون شده و زن برگزیده از میان عالمیان معرفى شده است
2- مریم مادر عیسى علیه السلام
مریم مادر عیسىعلیه السلام بانو و مادر نمونه دیگرى است که قرآن بر آن انگشت نهاده و تأکید کرده است. مادرى که از همان روزهاى نخستین جدایى از آغوش مادر، ساکن و مقیم خانه خدا شد و به عبادت الهى پرداخت.3- مادر موسىعلیه السلام
موسى علیه السلام در روزگارى به دنیا آمد که فرعون، فرزندان پسر بنىاسرائیل را سر مىبرید تا سلطنت وى زوال نیابد. از همان روزهاى نخست ولادت موسى علیه السلام، مادر وى را ، تشویق و اضطراب فراگرفت و از تدبیر و چارهاندیشى در حفظ جان فرزند خویش، عاجز ماند. در این هنگام بود که مادر موسى علیه السلام از سوى خدا راهنمایى شد : «و اوحینا الى امّ موسى أن أرضعیه فاذا خفت علیه فألقیه فى الیمّ و لا تخافى و لاتحزنى إنّا رادّوه الیک و جاعلوه من المرسلین. فالتقطه آل فرعون لیکون لهم عدوّاً و حزناً» (قصص / 7 و 8) بدین ترتیب جایى را نمىشود سراغ گرفت که قرآن کریم به صورت روشن و صریح، زنان را در جایگاه و نقش مادرى نکوهش و توبیخ کرده باشد. آنان که با ملاکهاى ارزشگذارى اسلام آشنایى دارند، مىدانند که اسلام و فرهنگ قرآنى به تمامى کسانى را که داراى نقش و کارکرد تربیتى هستند، ارج و منزلت بیش از سایرین بخشیده است، ربوبیت از صفات کمالیه الهى و خداوند «رب» تربیت کننده و پرورش دهنده مطلق جهانیان است: «الحمدللّه ربّ العالمین» پیامبران الهى از جمله صفات و رسالتهایشان، مربیگرى و آموزگارى است: «هوالّذى بعث فى الامّیّین رسولاً منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکّیهم و یعلّمهم الکتاب و الحکمة و إن کانوا من قبل لفى ضلالٍ مبین» (جمعه / 2) «و کسى است که در میان جمعیت درس نخوانده، رسولى از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها مىخواند و آنها را تزکیه مىکند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت مىآموزد هر چند پیش از آن در گمراهى آشکارى بودند!» از این رو مهمترین مواردى که قرآن به نقش قابلتحسین مادران پرداخته، مواردى است که به جنبه مربیگرى آنان نظر داشته است. از آن جمله : 1- حق بیشتر مادران بر فرزندان. نیکى و احسان به والدین در هفت سوره قرآن، سفارش شده و همواره پس از ایمان به خدا و یکتاپرستى که سنگ بناى سازواره اندیشه اسلامى را تشکیل مىدهد، قرار گرفته است.
در دو سوره از این سورهها بر روى واژه مادر «ام» جداگانه تکیه شده و زحمتها، رنجها و بیدارىهایى که براى پرورش، تربیت و سلامت فرزند خود در هنگام باردارى، شیردهى، متحمل گشته است، یادآور شده و بدینسان منزلت مادرى را ارج بیشتر از پدربودن نهاده و حقوق بیشتر او بر فرزندان را گوشزد کرده است : «و وصّینا الانسان بوالدیه حملته اُمّه وهناً على و هنٍ وفصاله فى عامین أن اشکرلى ولوالدیک» (لقمان / 15) «و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش او را با ناتوانى روى ناتوانى حمل کرد (به هنگام باردارى هر روز رنج تازهاى را متحمل مىشد) و دوران شیرخوارگى او دو سال پایان مىیابد (آرى به او توصیه کردم) که براى من و براى پدر و مادرت شکر به جا آور که بازگشت (همه شما) به سوى من است.» «و وصّینا الانسان بوالدیه إحساناً حملته اُمه کرهاً و وضعته کُرهاً و حمله و فصاله ثلاثون شهراً…» (احقاف / 15) «ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادر نیکى کند، مادرش او را با ناراحتى حمل مىکند و با ناراحتى بر زمین مىگذارد و دوران حمل و از شیر باز گرفتنش سىماه است» 2- قرآن در سوره اسراء احسان و نیکى به والدین را در شمار قضاء و احکامى که الزامى و بایدى است قرار مىدهد و نمونههاى از رفتار و برخورد محسنانه و نیکو را نیز یادآور مىشود و در آخر مىافزاید که فرزندان باید، در خلوتگه راز و نیایش با خداوند، از نقش تربیتى والدین یاد کند: «… و قل ربّ ارحمهما کما ربّیانى صغیراً» (اسراء/ 24) «و بگو؛ پروردگارا همانگونه که آنان مرا در کوچکى تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده.» انتخاب عنوان «تربیت» (گذشته از این که مىتواند به دلیل شمول و پوششدهى آن بر همه فعالیتهاى کودکپرورى پدر و مادر باشد( بیانگر آن است که از یکسو، تمامى اعمال و رفتارهاى پدر و مادر جنبه تربیتى دارند و از سوى دیگر تربیت ستوده و بایسته همان پدر و مادر بوده که چنین فرزند خداجو و نیایشگر پرورده شده است.
ثبت دیدگاه